ایمنی، سلامت و بهداشت محیط HSE

ایمنی، سلامت و محیط زیست در عملیات پایدارسازی (HSE)




عبارت (HSE) از سه واژه سلامت، ایمنی و محیط زیست تشکیل می­ شود.
کلیه اقدامات بشر، از جمله فعالیت­ های صنعتی، عمرانی و ساختمانی می­ باید در خدمت انسان و به منظور ارتقاء سطح زندگی مادی و معنوی او باشد. HSE علاوه بر چهارچوب انسانی و اخلاقی آن، از نظر اقتصادی نیز می­ تواند مد نظر قرار گیرد. بذل توجه به HSE از دیدگاه اقتصادی و در عرصه رقابت ­های اقتصادی و برخورداری از مزیت های رقابتی در سازمان عبارت است از توجه به نیروی انسانی به عنوان اصلی­ ترین سرمایه سازمان و بهبود فرایند­های کاری در راستای تولید و عملیات بهره­ وری.
  1. سلامت: به مسائل مربوط به بیماری­ های شغلی و ناشی از محیط کار اطلاق می­ شود. از جمله این بیماری­ها عبارتند از: بیماری­ های ریوی ناشی از کار در محیط­ های با هوای آلوده، بیماری­ های گوش و اعصاب و روان بر اثر کار در محیط­ های سالم و بیماری­ های ستون فقرات بر اثر بلندکردن و حمل بار به گونه­ ای ناصحیح و نشستن و کارکردن طولانی مدت بر روی صندلی­ ها و در پشت میزهای غیر استاندارد. اقدامات مربوط به سلامت در چهارچوب استانداردها و دستورالعمل­ های مربوطه شامل موارد زیر می­ شود:
    1. بهداشت کار
    2. طب کار
    3. خدمات پرستاری و توان بخشی مرتبط با کار
بهداشت کار (بهداشت حرفه‌­ای) عبارت است از علم و فن پیشگیری از بیماری­ های ناشی از کار و ارتقای سطح سلامتی افراد شاغل از طریق کنترل عوامل زیان آور محل کار. (بند 12-1-3-18) مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، ویرایش 1392.

بیماری ناشی از کار یا بیماری شغلی، بیماری است که بر اثر اشتغال در محل کار برای کارگر به وجود آمده یا تشدید شده است و عوامل اصلی و مرتبط با آن در محل کار و به عنوان عامل زیان آور در محل کار موجود می­ باشد.
  1. ایمنی: ایمنی عبارت است از میزان دور بودن از آسیب و صدمه و بروز حادثه در محیط کار. واژگان آسیب و صدمه در واقع نشان دهنده شرایطی هستند که دارای پتانسیل آسیب­ رسانی به انسان­ ها در هر سطحی هستند. ایمنی محیط کار عبارت است از فراهم آوردن شرایطی که از بیماری­ ها و حوداث ناشی از کارها و فعالیت­ های صنعتی جلوگیری می­ کند.
 


ایمنی عبارت است از:

الف) مصون و محفوظ بودن کلیه کارگران و افرادی که به نحوی در کارگاه ساختمانی با عملیات ساختمانی ارتباط دارند.
ب) مصون و محفوظ بودن کلیه افرادی که در مجاورت یا نزدیکی (شعاع موثر) کارگاه ساختمانی عبور و مرور فعالیت یا زندگی می­ کنند.
پ) حفاظت و مراقبت از ابنیه، خودروها، تاسیسات، تجهیزات و نظایر آن­ها در داخل یا مجاورت کارگاه ساختمانی. بند 12-1-3-16 مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، ویرایش 1392

حادثه: رخدادی غیر عمدی است که به طور غیر منتظره اتفاق می­افتد و باعث خسارت مالی و یا صدمه جانی می­‌شود. بند 12-1-3-20 مبحث دوازدهم مقرراد ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، ویرایش 1392

حادثه ناشی از کار: رخدادی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای شاغلین در کارگاه­ های ساختمانی اتفاق می­افتد. همچنین حوادثی که حین کمک رسانی به افراد حادثه دیده رخ می­ دهد حادثه ناشی از کار محسوب می ­شود. بند 12-1-3-21 مبحث دوازدهم مقرراد ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، ویرایش 1392

خطر: به شرایطی اطلاق می­ شود که دارای پتانسیل رسانیدن آسیب و صدمه به افراد خسارت به وسایل، تجهیزات، بناها و از بین بردن مواد یا کاهش کارایی در اجرای یک عمل از قبل تعیین شده باشد.

هر چه تعداد و شدت حوادث ناشی از کار کمتر باشد می­ توان گفت که ایمنی بیشتری در محیط کار وجود دارد. یک مکان، کار معین و یا دستگاه هنگامی ایمن هستند که احتمال خطر مرگ، مجروح شدن و یا ابتلا به بیماری برای کسانی که در آنجا بوده و یا با آن دستگاه کار می­ کنند در حد صفر و یا بسیار ناچیز باشد.
 
«با کاهش سطح ایمنی، خطر افزایش یافته و با افزایش سطح ایمنی،  خطر کاهش می­ یابد»
  1. محیط زیست: رعایت ضوابط محیط زیست در کارگاه­ ها شامل توجه به موضوعات زیست محیطی و حفاظت از آن­ها برای تحقق توسعه پایدار است. این موضوعات عبارتند از حفظ آب و خاک و هوا و نیز گونه­‌های جانوری و گیاهی و منابع طبیعی.
محیط زیست: عبارت است از سلامت و بهداشت کلیه افرادی که در مجاورت یا نزدیکی (شعاع موثر) کارگاه ساختمانی عبور و مرور، فعالیت یا زندگی می­کنند و همچنین جلوگیری از آلودگی هوا، آب، خاک و آلودگی صوتی ناشی از عملیات ساختمانی. بند 12-1-3-19 مبحث دوازدهم مقرراد ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، ویرایش 1392

منبع: فصل یازدهم (ضوابط HSE در گودبرداری و سازه­های نگهبان) مؤلف: دکتر حمیدرضا اشرفی، ویرایش دوم 1395

مطالب مرتبط:
ضوابط ایمنی در گودبرداری ساختمان
اقدامات پیش از شروع عملیات گودبرداری